Przejdź do treści
Strona główna > Bielska drukarnia przy Am Strössel

Bielska drukarnia przy Am Strössel

Drukarnia w Bielsku.

W 1848 roku Karl Prochaska, drukarz pochodzący z Cieszyna, otworzył pierwszą drukarnię w Bielsku. Zakład znajdował się w budynku przy ulicy Am Sträsel 6, obecnej Grunwaldzkiej. Sześć lat później drukarnię przejął Ryszard Zawadzki, który wydawał głównie polskojęzyczne, kilkustronicowe, drobne wydawnictwa o treści religijnej. Kolejnym właścicielem drukarni został Edward Klimek. W drukarni Klimka drukowane były druki o treści religijnej, ludowe pismo polityczne „Wieniec Polski” oraz czasopismo „Kronika Słowiańska”, które poruszało sprawy społeczne, naukowe i polityczne. W 1868 roku drukarnia jako pierwsza na terenie miasta wprowadziła litografię.

W 1888 roku od Klimka zakład nabył Moritz Schneweiss, który jednak nie sprawdził się jako prowadzący drukarnię. Pod jego zarządem dochodziło do bardzo częstych konfliktów z załogą, która skarżyła się na wyzysk i niskie wynagrodzenia. W 1890 roku, w związku z zakwaterowaniem w Bielsku żołnierzy 5 Morawsko-Śląskiego Batalionu Strzelców oraz brakiem stałych koszar miejskich w budynku drukarni, podobnie jak w kamienicy Schneweissa wynajęto dla potrzeb wojska pomieszczenia na magazyny kompanijne, kancelarie oraz warsztat rusznikarski. Tymczasowe koszary znajdowały się nieopodal, przy obecnej ulicy Słowackiego na Strzelnicy Miejskiej. W 1894 rok drukarnia została urzędowo zamknięta.

Drukarnia w Bielsku.

Karta pocztowa: Bielitz – Am Strössel. Autor: b.d. Wydawca: Josef Grubner, Bielitz. Rok: 1908. Źródło:Piotr Kenig i Wojciech Kominiak, Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce w czasach monarchii austro-węgierskiej, WMW Mirosław Caputa, Bielsko-Biała 2001. Domena: publiczna.

W następnym roku zakład przejęli bracia Jan i Karol Handl. Wkrótce, wyposażona w nowoczesny sprzęt drukarnia stała się największą w Bielsku. Od 1898 roku w drukarni swoje pismo „Wieniec i Pszczółka” drukował ks. S. Stojałowski. Ponadto drukowane były „Orędownik dla Śląska Cieszyńskiego oraz Ziemi Bielskiej i Żywieckiej”, „Robotnik Chrześcijański”, „Śląskie Wiadomości Wojenne” i wiele innych tytułów. Po śmierci braci drukarzy, od 1919 roku do wyzwolenia Bielska spod okupacji hitlerowskiej w 1945 roku, drukarnię prowadził Herman Handl, który w zakładzie zatrudniał wyłącznie Niemców.

Drukarnia w Bielsku.

fot. Budynek bielskiej drukarni w 2020 r.

Po II wojnie światowej zakład został przejęty przez państwo. Obecnie budynek przy zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Drukarzy, w którym od 1948 roku funkcjonowały Bielskie Zakłady Graficzne, od kilkudziesięciu lat stoi pusty.

Budynek pierwszej drukarni w Bielsku, Bielskie Zakłady Graficzne – Bielsko-Biała, ul. Grunwaldzka 6