Przejdź do treści

Pastornak, Blich, Żywieckie Przedmieście

Nazwę Żywieckie Przedmieście otrzymały w 1812 roku tereny powstałe w XIV wieku na południe od średniowiecznego Bielska, pomiędzy miastem a rzeką Białą. Obszar ten pierwotnie nazywany były Pastornakiem i znajdowały się na nim dolne pastwiska miejskie. Pod koniec XV wieku książę cieszyński Kazimierz II założył na terenie pastwisk stawy rybne, które w 1525 roku zostały wykupione przez miasto. Stawy zasilane były przez młynówkę, która płynęła w miejscu obecnej ulicy Zamkowej i na której działały młyny mieszczańskie. Dwadzieścia pięć lat później książę podarował miastu dodatkowe tereny, na założenie kolejnych stawów. W XVI wieku teren Pastornaka zaczęto nazywać Blichem, a to za sprawą powstałej nad rzeką Białą specjalnej ławy miejskiej służącej do blichowania czyli bielenia płócien. Proces blichowania polegał na rozkładaniu tkanin lnianych lub konopnych na blichu, czyli łąkach położonych w pobliżu rzek, by wysychając bielały na słońcu. W celu przyspieszenia bielenia, tkaniny polewano wodą. Blichowanie płócien na Białką dało początek drugiej co do ważności po sukiennictwie, nowej gałęzi rękodzielnictwa w Bielsku – płóciennictwu. Na przełomie XVIII i XIX wieku na terenie Blichu zaczęły powstawać manufaktury, a w XIX wieku już na Żywieckim Przedmieściu fabryki włókiennicze i zakłady przemysłowe. Rozwój przemysłu na tym terenie doprowadził do likwidacji stawów miejskich i rozrostu Żywieckiego Przedmieścia, aż do granicy z gminą Kamienica. Powstały m.in.: fabryka sukna Karola Büttnera, fabryka sukna Geyera, fabryka sukna Graubnera, fabryka grępli Mänhardta i Hähnela. W 1895 roku na Żywieckim Przedmieściu działało dwanaście fabryk. W 1908 roku w części dzielnicy położonej najbliżej zamku, wyburzono szeregu domów, a w ich miejscu stworzono plac handlowy, który przez dwie dekady pełnił rolę targowiska wyrobami drewnianymi. W początkowym okresie plac nie posiadał żadnej nazwy, po 1918 roku nazwano go placem Gustawa Józefa, a od 1932 roku Żwirki i Wigury. W 1926 roku w związku z uruchomieniem w Bielsku linii tramwajowej na placu zbudowano mijankę tramwajową, która funkcjonowała do 1971 roku. Osią urbanistyczną Żywieckiego Przedmieścia była ulica Blichowa, obecna Partyzantów.

Żywieckie Przedmieście – pl. Żwirki i Wigury