Przejdź do treści

Zamek co gniazdem zbójeckim był

„W pośrodku miasta wznosi się zamek, którego park i ogrody ciągną się nad rzeką. Czas, w którym zamek Bielski był założony, jest niewiadomy, podanie jeno niesie, że w miejscu, gdzie jest dzisiejsze miasto, wśród nieprzebytych lasów przebywała banda zbójecka, która na górze zamkowej zbudowała sobie zamek otoczony silnemi murami. Nadużycia, jakich zbóje się dopuszczali, sprawiły, iż obywatele okoliczni postanowili gniazdo zbójeckie zburzyć a mieszkańców jego uczynić nieszkodliwymi. Zamiar powzięty udał się, zbójów schwytano a zamek zburzono. Raz, jeden z książąt Cieszyńskich w czasie polowania odnalazł ruiny zbójeckiego zamku, a że położenie wielce mu się podobało, więc też niebawem na gruzach starego zamczyska, powstał nowy zamek służący pierwotnie za schronisko łowieckie a później i rezydencyę letnią książąt Cieszyńskich. Na pamiątkę pierwotnych założycieli tego zamku, na jednej ze ścian odmalowano herszta zbójów. Malowidło to przechowało się było aż do roku 1788. Na jednym zaś z kamieni sklepienia zamkowego roku 1835 odnaleziono wykutą cyfrę 1006. Czyżby ono oznaczać miało rok założenia tego zamku? Toż samo podanie twierdzi dalej, że książe Kazimierz wokoło zamku powznosić kazał domki na mieszkanie dla swej służby. Otóż domki te dały początek miastu, do którego ściągać zaczęli różni rzemieślnicy z Cieszyna, a liczbę ich niebawem pomnożyli mieszkańcy starego Bielska, mający tu swe blicharnie nad brzegami Białej. Zamek tworzy czworobok z obszernym dziedzińcem. Wschodni front zamku dzieli się na wązkie terasy coraz bardziej się obniżające, które nagle prostopadłym 4 m. murem ku tak zwanemu młyńskiemu rowowi się opuszczają. Od północy zamek zasłaniają nowsze przybudówki, od strony zaś zachodniej, okrąża półkolem główna ulica Bielska wzdłuż stoku góry miejskiej, kąpiącej swe stopy w nurtach Białej. Zamek cały otaczają na terasie i stokach plantacye drzew i krzewów, które wielce tę część miasta przyozdabiają, tak jak i nieopodal od miasta położony lasek cygański, pełen uroczych ustroni i cienistych alei. Między zamkiem i Białą rozciąga się park przerznięty torem kolejowym. Z okien zamkowych prześliczny przedstawia się widok na okolicę całą, pełną romantycznego uroku. Bielsk od najdawniejszych czasów stanowił część posiadłości Cieszyńskich a władcami tej części byli panowie na Bielsku. Sądząc z tego, że niektóre dokumenta książąt Cieszyńskich datowane są w Bielsku, przeto wnosić należy, że ciż dosyć często na zamku Bielskim przemieszkiwali.”

Fragment: „Szląsk austryacki słowem i ołówkiem na podstawie najnowszych źródeł przedstawiony”, Opracowanie naukowe, Wydawnictwo Przeglądu Tygodniowego, Warszawa 1888

Zamek książąt Sułkowskich – ul. Wzgórze 16